Borneo

Przyleciałam do Palangkarayi 3 dni temu i już w piątek wyruszam w dalszą drogę tym razem do docelowego miejsca mojego pobytu – lasu.

Ostatnie dni upłynęły mi na głównie wdrażaniu się we wszystko. Towarzyszy mi przy tym przedziwne, acz typowe wrażenie. Mianowicie im więcej czytam i słyszę o tym czym mam się tutaj zajmować, tym bardziej mam wrażenie, że zakres wiedzy i umiejętności, które będę musiała szybko przyswoić zwiększa się zamiast zmniejszać. Po raz kolejny więc jestem w sytuacji, gdzie wszystko jest nowe i wszystkiego trzeba się nauczyć. I chociaż dzieje się tak, średnio co rok, to nie mogę powiedzieć żebym się do tego przyzwyczaiła.

Palangkaraya, w której byłam poprzednio dwukrotnie: latem 2008 roku i później z końcem 2009,  nieco się zmieniła i rozrosła. Jedno, co się nie zmieniło, to trudność w zjedzeniu tutaj bezmięsnego posiłku. Pierwszego wieczora wybrałam się do pobliskiego warungu na kolację. W menu, każda jedna pozycja zawierała ayam czyli kurczaka. Gdy dotarłam do końca listy odetchnęłam z ulgą, gdyż był na niej cap-cay. Potwierdziłam z właścicielką, że mają składniki i mogą go przygotować. Cap-cay to gotowane lub smażone warzywa podawane z ryżem. Jest to potrawa z zasady wegetariańska i należy do skromnego grona dwóch bezmięsnych dań tradycyjnie serwowanych w Indonezji. Niemniej pamiętna moich poprzednich doświadczeń upewniłam się, że są to tylko warzywa bez mięsa i tu przezornie wymieniłam wszystkie znane mi rodzaje mięs włączając w to ryby i owoce morza. Uzyskawszy energiczne zapewnienie, że i owszem potrawa jest wege, zamówiłam. Kolacja została mi podana po 15 minutach. Przyjrzałam się zawartości talerza i zarejestrowałam na nim obecność czegoś, co za warzywo uchodzić nie mogło. Przez chwilę wahałam się, czy to aby nie grzyby, ale też nie. Poszłam zapytać, by rozwiać wątpliwości. W odpowiedzi usłyszałam: „ini ayam bu”- „to kurczak”. Powtórzyłam, że ja nie mogę jeść mięsa, ani nawet kurczaka bo jestem na nie uczulona i od razu bardzo choruję. Podzielenie się informacją, że jestem wegetarianką nic by nie dało – zwyczajnie, nikt tu tego nie rozumie. Obiecano zrobić mi nowy. Upewniłam się tylko, że faktycznie jest to nowo przygotowany cap-cay, a nie poprzednia wersja z wyciągniętymi kawałkami mięsa, bo i tak się w przeszłości zdarzało. Od tego czasu stołuję się głownie w domu i w Nyaru Menteng, gdzie spędzam i tak całe dnie.

Nyaru Menteng to oddalone nieco od Palangkarayi centrum rehabilitacji orangutanów. Historię tego miejsca i jego mieszkańców można było oglądać w takich filmach, a w zasadzie serialach przyrodniczych jak  „Wyspy orangutanów” lub „Orangutan Diary”. Niesamowite miejsce. Człowiek siedzi w biurze, a za oknem bawią się dwuletnie orangutany, które właśnie z opiekunkami wróciły z leśnej szkoły. Można by na nie patrzeć godzinami, tak są rozkoszne. Wolałabym jednak obserwować te maluchy w lesie uwieszone swoich mam, a nie tutaj wśród ludzi. To, czy te szkraby nauczą się wszystkich niezbędnych im w samodzielnym życiu umiejętności to nie wszystko. Za kilka lat część, a może większość z nich będzie mogła rozpocząć życie w swoim naturalnym środowisku – borneańskiej dżungli. Pytanie tylko, czy ta przetrwa...

Ah, no i najważniejesza wiadomość - wczoraj miałam też okazję poznać cztery orangutany, które wypuścimy już za kilka dni. O pięknym samcu i trzech nie brzydszych samicach możecie porzeczytać na blogu fundacji BOS: http://goingback2dforest.wordpress.com. Tutaj znajdziecie też bieżące informacje z monitoringu i zdjęcia, także zapraszam do lektury.

---

I arrived in Palangkaraya 3 days ago and already on Friday I will leave the city for the final destination of my stay - the forest.

Over the last few days I was and I still am very busy mainly reading and getting prepared for the monitoring of released orangutans. I need to learn so many things again. Strange, though that typical impression accompany me. Namely, the more I learn, the more I feel that the knowledge and skills that I have to quickly acquire increases instead of decreasing. So once again I'm in a situation where everything is new and everything has to be learned. And although this happens to me more or less every year, I can not say I got used to it.

I have been before in Palangkaraya during the summer of 2008, and later at the end of 2009. The city did change and grown over this time. However, one thing has not changed is the difficulty in eating meat-free meal. I find out about it when on my first night I went to a nearby warung for dinner. Each meal listed in the menu contained ayam which means chicken in bahasa indonesia. I was relieved to see at the very end of the list a cap-cay. I made sure that they have all the ingredients and can prepare it for me. Cap-cay is simple meal which contains cooked and/or fried vegetables served with rice. This is by rule vegetarian dish and is one of two vegetarian dishes traditionally served in Indonesia. However, mindful of my previous experiences of eating in Borneo I made sure that their cap-cay contains only vegetables with no meat, and here I went for enumeration of all known to me types of meat including fish and seafood. Having gained a vigorous assurance that the food is vege I ordered it. Dinner was served to me after 15 minutes. I examined the contents of the plate and registered the presence of something, what could not pass as a vegetable. I also didn’t look like a mushroom to me. So I went to ask what this undefined ingredient is, in order to dispel doubts. In response I heart: “Ini ayam bu”. I repeated that I can not eat meat or chicken because I'm allergic to them and I get immediately very sick if I eat it. Saying simply that I'm a vegetarian would not work as nobody here does understand vegetarianism.  I was promised a new portion. Just in case I made sure that there actually prepare a new one instead of just removing unwanted meat pieces from my first cap-cay. Anyway since then I mostly eat at home or in Nyaru Menteng, where I spend all days.

Nyaru Menteng is close to Palangkaraya and it is an orangutan rehabilitation center. The history of this place and its inhabitants could be known to some of you if you ever watched such documentaries as "The Orangutan Islands" or "Orangutan Diary". It is an amazing place. Where else while sitting in the office you can observe through the window two year olds orangutans playing? You could look at them for hours, that how cute they are. But I'd rather watch these little guys in the woods with their mothers rather than here among the people. Even if these infants learn all necessary skills to survive in the jungle it will still not be enough. In a few years some, perhaps most of them will be able to begin life in their natural environment – the Bornean jungle. The question is whether the jungle will be still there…

Ah, and the most importan news - yesterday I had a chance to meet four orangutans, which we will release in a few days. About this beautiful male and three very pretty females you can read on BOS Foundation blog: http://goingback2dforest.wordpress.com. You will find information here about orangutans and the forest as well as some photos and regular updates.